سبک های ازدواج در سمک عیّار و مقایسۀ برخی گزاره ها با رویکردهای اجتماعی- فمینیستی

چکیده بررسی رسم ازدواج در ادب فارسی تاکنون زمینۀ تحقیقات و پژوهش¬هایی زیادی بوده است، که البتّه در بیشتر آن¬ها یا به شکل و گونه¬های در خورِ توجّه ازدواج پرداخته نشده و یا بستر تحقیق در حوزۀ نظم و عموماً محدود به نوع حماسی و ویژۀ – شاهنامۀحکیم ابوالقاسم¬فردوسی- است. در این مقاله با مطالعه و واکاوی سمک¬عیّار به بررسی تحلیلی- محتوایی 9 بن¬مایه، گونه و سبک مهّم ازدواج پرداخته شده است، که در آن پهلوان یا شاهزاده غالباً بیرون از سرزمین خویش همسری را انتخاب می¬کند و به همین منظور به سفر و جستجو می¬رود و در این راه عموماً پس از برگزیدن جفت خود در نقطۀ مقابل پدرِ دختر قرار گرفته و با مخالفت او روبرو می¬شود و اغلب پس از پشت سرگذاشتن رویدادها و آزمون¬هایی دشوار به کام می¬رسد. سبک پیوند در سمک¬عیّار به¬گونه¬ای است که، دختر خود در مهرورزی و ازدواج پیشگام است. از انواع کم¬یاب ترنج¬اندازی به سوی معشوقه؛ دلباختگی در میدان¬جنگ؛ پیوند شرطی- واسطه¬ای و آرمان شهری ازدواج می-توان به عنوان نمونه¬هایی دیگر ازسبک¬های ازدواج اشاره کرد. در این بن¬مایه¬ها و سبک ها گاه برخی گزاره¬ها از یک سو پیوندهایی مشترک و نزدیک با رویکرد اجتماعی برقرار می کنند و از سوی دیگر، در تقابل با نظریّۀ فمینیستی، که در تحلیل آثار ادبی اصولی مطلق ارائه می دهد، قرار می گیرند.